Tętnica płucna prawa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tętnica płucna prawa
Przekrój klatki piersiowej, widok z góry. Tętnica płucna prawa podpisana "R. Pulmonary Ay".
Powierzchnia przyśrodkowa (śródpiersiowa) prawego płuca. Widoczne gałęzie tętnicy płucnej prawej (podpisane Pulmonary artery), już po jej podziale wchodzące do wnęki płuca.

Tętnica płucna prawa (łac. arteria pulmonalis dextra) – w anatomii człowieka tętnica krążenia małego prowadząca krew odtlenowaną z serca do prawego płuca. Jest jednym z dwóch (obok tętnicy płucnej lewej) końcowych odgałęzień pnia płucnego. Swój początek ma tuż poniżej wklęsłości łuku aorty, odchodząc od pnia płucnego mniej więcej pod kątem 45°[1]. Przebiega niemal poziomo z lewej strony na prawą i lekko w tył, z tyłu od aorty wstępującej i żyły głównej górnej, następnie wnika do wnęki prawego płuca, w obrębie której położona jest na ogół pod oskrzelem nadtętniczym a nad oskrzelem podtętniczym i żyłą płucną prawą dolną[2][1][3]. Krzyżuje prawe oskrzele główne od przodu, poniżej oskrzela płatowego górnego, następnie biegnie wzdłuż bocznej strony oskrzela głównego. Dzieli się na tętnice (gałęzie) płatowe, segmentowe i podsegmentowe, dzielące się następnie na mniejsze tętnice przebiegające wzdłuż oskrzeli i oskrzelików i kończące się w pęcherzykach płucnych. Liczba i przebieg tych odgałęzień są zmienne, skąd wynika także zmienność długości samej tętnicy płucnej prawej przed oddaniem pierwszych gałęzi – od około 35 do 50 mm, przy średnicy około 24 mm u dorosłego człowieka[2].

Na ogół wyróżnia się następujące rozgałęzienia tętnicy płucnej prawej[4][5][6][7]:

  • tętnica płatowa górna płuca prawego (arteria lobaris superior pulmonis dextri)
    • tętnica segmentowa szczytowa płuca prawego (arteria segmentalis apicalis pulmonis dextri), inaczej gałąź szczytowa (ramus apicalis)
    • tętnica segmentowa przednia płuca prawego (arteria segmentalis anterior pulmonis dextri)
      • gałąź przednia wstępująca (ramus anterior ascendens)
      • gałąź przednia zstępująca (ramus anterior descendens)
    • tętnica segmentowa tylna płuca prawego (arteria segmentalis posterior pulmonis dextri)
      • gałąź tylna wstępująca (ramus posterior ascendens)
      • gałąź tylna zstępująca (ramus posterior descendens)
  • tętnica płatowa środkowa płuca prawego (arteria lobaris media pulmonis dextri)
    • tętnica segmentowa przyśrodkowa płuca prawego (arteria segmentalis medialis pulmonis dextri), inaczej gałąź przyśrodkowa (ramus medialis)
    • tętnica segmentowa boczna płuca prawego (arteria segmentalis lateralis pulmonis dextri), inaczej gałąź boczna (ramus lateralis)
  • tętnica płatowa dolna płuca prawego (arteria lobaris inferior pulmonis dextri)
    • tętnica segmentowa górna płuca prawego (arteria segmentalis superior pulmonis dextri), inaczej gałąź górna (ramus superior), gałąź szczytowa (ramus apicalis)
    • część podstawna (pars basalis)
      • tętnica segmentowa podstawna przednia płuca prawego (arteria segmentalis basalis anterior pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna przednia (ramus basalis anterior)
      • tętnica segmentowa podstawna boczna płuca prawego (arteria segmentalis basalis lateralis pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna boczna (ramus basalis lateralis)
      • tętnica segmentowa podstawna przyśrodkowa płuca prawego (arteria segmentalis basalis medialis pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna przyśrodkowa (ramus basalis medialis), gałąź sercowa (ramus cardiacus)
      • tętnica segmentowa podstawna tylna płuca prawego (arteria segmentalis basalis posterior pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna tylna (ramus basalis posterior)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 156–159, ISBN 978-83-200-3257-4.
  2. a b Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 434–437.
  3. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 407.
  4. Jan Henryk Spodnik, Mianownictwo anatomiczne polsko-angielsko-łacińskie, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2022, s. 204–205, ISBN 978-83-66960-76-3.
  5. Zygmunt Urbanowicz, Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, s. 275, ISBN 83-88063-91-X.
  6. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 437.
  7. Polska Akademia Nauk Wydział Nauk Medycznych, Wielki słownik medyczny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996, s. 1345, ISBN 83-200-1923-0.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-4501-7.